Driekwart van de kankerpatiënten in Nederland ervaart nadelige financiële gevolgen van hun ziekte: een op de vijf heeft minder inkomsten, een kwart heeft extra uitgaven en een derde heeft het allebei. Dat heeft vaak een negatieve invloed op het dagelijks leven. Van de kankerpatiënten die behoefte hebben aan financiële hulp of ondersteuning, krijgt slechts een derde van hen dit daadwerkelijk.
Dit blijkt uit onderzoek van de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) onder 4675 mensen die kanker hebben of hebben gehad. De federatie roept werkgevers, zorgverleners en naasten op om te vragen of iemand geldzorgen heeft en kankerpatiënten zo mogelijk te verwijzen of te ondersteunen bij het zoeken naar hulp. ,,Stel de vraag of iemand het allemaal wel redt. Naast de angst en zorgen die je door kanker kunt hebben over je gezondheid, komen daar vaak ook nog geldzorgen en onzekerheid over de financiële toekomst bij. Sommige mensen kunnen niet meer of alleen minder werken, of moeten een andere baan zoeken, met mogelijk grote financiële gevolgen.”, stelt directeur-bestuurder Arja Broenland van NFK.
In de peiling gaf de helft van de ondervraagden aan dat ze door hun kanker hun inkomen zagen dalen. Deze daling is voor vijf op de tien groot tot zeer groot en bij zes op de tien blijvend. Voor de helft begon de inkomensdaling binnen een jaar na diagnose. Ondernemers rapporteren veel vaker binnen een jaar een inkomensdaling dan werknemers. Van de ondervraagde kankerpatiënten heeft drie op de vijf extra uitgaven. Dan gaat het onder meer om reiskosten, het eigen risico van de zorgverzekering of een hogere premie voor de levensverzekering van de hypotheek. Maar ook het aanschaffen van nieuwe kleding als gevolg van lichamelijke veranderingen wordt genoemd. Uit het onderzoekt blijkt dat extra uitgaven voor ruim een derde blijvend zijn. Na diagnose stijgt het aantal mensen dat aangeeft meer moeite te hebben met rondkomen.
De financiële gevolgen hebben impact op het dagelijks leven van mensen. Zo geeft ruim de helft aan dat het een negatieve invloed heeft op het psychisch welzijn. Daarnaast ervaart een deel gevolgen op het gebied van sport, hobby en vrije tijd, werk, lichamelijk welzijn en mobiliteit. Een derde van de mensen die financiële gevolgen ervaart, vindt het niet makkelijk om hierover te praten. Een kwart vindt dat hun financiële situatie niemand wat aan gaat. Eén op de zeven mensen schaamt zich er zelfs voor. Voor die mensen hebben de financiële gevolgen vaker een negatieve impact op hun dagelijks leven, zo blijkt uit het onderzoek.
Om inkomensverlies en extra kosten op te vangen bezuinigen kankerpatiënten vooral op luxe en dagelijkse zaken, sparen ze niet of minder, teren in op hun spaargeld of verkopen bezittingen. Ruim een kwart zegt behoefte te hebben aan financiële hulp of ondersteuning. Van hen heeft slechts een derde hulp gehad. "Ik had graag geweten waar ik eventueel had kunnen aankloppen i.v.m. mijn geldzorgen. Eén loket of zo, dat me had kunnen adviseren. Ik voelde me er heel alleen in”, aldus een respondent.
NFK wil meer bewustwording creëren over de impact van de financiële gevolgen van ziek zijn en dit onderwerp beter bespreekbaar maken. Zowel voor patiënten, zorgverleners, naasten, werkgevers als de politiek. Hulp om financiële problemen en de gevolgen daarvan te voorkomen of weg te nemen, moet toegankelijker en inzichtelijker worden. Laagdrempelige zorg moet financiële problemen voorkomen.
Broenland: ,,Tegen patiënten zeggen we: trek tijdig aan de bel als er zorgen zijn om geld of als er een hulpbehoefte is. Websites als kanker.nl en nibud.nl bieden de nodige informatie om je op weg te helpen. Aan ons de taak om bij te dragen aan de vindbaarheid van informatie en de toegankelijkheid van hulp verder te stimuleren. Zorgverleners, werkgevers en naasten vragen we: check of er financiële zorgen zijn en verwijs waar nodig naar een maatschappelijk werker. Het bespreekbaar maken is een belangrijke eerste stap. Tot slot doen we een dringend beroep op de politiek en verzekeraars om de verzekerbaarheid van ondernemers te verbeteren.”