Orlane Figaroa is arts-onderzoeker van de afdeling Urologie in het Amsterdam UMC sinds december 2021. Haar onderzoek betreft het verbeteren van de behandeling van hoge urinewegtumoren. Daarnaast onderzoekt ze of er een betere methode van opsporing van hoge urinewegtumoren kan worden ontwikkeld voor patiënten met het Lynch syndroom, een erfelijk kankersyndroom. Haar onderzoekstraject wordt mede mogelijk gemaakt door Stichting Cure for Cancer.


Foto: Orlane Figaroa

Kanker van de hoge urinewegen, ook bekend als urotheelcarcinoom van de hoge urinewegen, is zeldzaam en treft het slijmvlies (binnenbekleding) van de nieren en urineleiders, ook wel urotheel genoemd. Traditioneel bestond de behandeling uit een operatie, waarbij de aangedane nier en urineleider werden verwijderd (radicale nefroureterectomie (RNU)). Tegenwoordig is het ook mogelijk om niersparend te behandelden door middel van een kijkoperatie via de urinewegen; een ureterorenoscopie. Tijdens een ureterorenoscopie wordt de tumor met een laser behandeld. Niet iedereen komt voor deze behandeling in aanmerking, dit hangt deels af van bepaalde tumoreigenschappen. Het grootste voordeel van behandeling door middel van een ureterorenoscopie is uiteraard het behoud van de nier. Patiënten worden na deze behandeling strikt gecontroleerd, omdat er een risico is op nieuwe tumoren in de aangedane nier of urineleider, maar ook in de blaas.

Uit eerder uitgevoerd onderzoek weten wij dat de kans op nieuwe tumoren in de blaas na een nierverwijderende operatie (RNU) kleiner wordt dan wanneer er na de operatie een aanvullende behandeling wordt gegeven met een chemotherapiespoeling van de blaas.

Om te kijken of deze nabehandeling ook effectief is na behandeling met ureterorenoscopie, is het belangrijk dat hier onderzoek naar wordt gedaan.

Vanuit het Amsterdam UMC hebben wij een internationale studie opgezet waaraan meerdere ziekenhuizen meedoen om het effect van een eenmalige chemotherapie blaasspoeling na ureterorenoscopie te onderzoeken: de SINCERE studie Study Details | Effect of a SI-MMC on the IVR Rate After Ureteroscopy for UTUC | ClinicalTrials.gov. De eerste studieresultaten worden in 2025 verwacht.

Ontwikkelen van methode om hoge urinewegtumoren op te sporen bij patiënten met Lynch syndroom

Het Lynch syndroom is een erfelijk kankersyndroom. Patiënten met het Lynch syndroom hebben een erfelijke mutatie in het DNA, waardoor zij een verhoogde kans hebben op verschillende vormen van kanker. We weten uit onderzoek dat patiënten met dit syndroom ook een verhoogde kans hebben op het ontwikkelen van hoge urinewegtumoren. Het is dus belangrijk om deze patiënten regelmatig te controleren, zodat tumoren in een vroeg stadium opgespoord kunnen worden. Helaas zijn er momenteel geen goede screeningsmethoden beschikbaar om dit te doen.

Op dit moment zijn we in het Amsterdam UMC bezig om de genetische veranderingen in de urinewegen, die ervoor zorgen dat er een tumor ontstaat bij mensen met het Lynch syndroom, in kaart te brengen. Uiteindelijk is ons doel om diezelfde mutaties ook in urine aan te tonen. Hierdoor hopen we op een veel betrouwbaardere manier Lynch syndroom-patiënten te kunnen controleren op de aanwezigheid van hoge urinewegtumoren.