Mathilde van der Eijk is wond-, stoma- en continentieverpleegkundige (WSC). Ook patiënten met anuskanker kunnen te maken krijgen met een al dan niet tijdelijke stoma. Mathilde vertelt wat het WSC-team voor deze patiënten kan betekenen.
Het WSC-team in het AVL bestaat uit 8 verpleegkundigen. Mathilde en haar collega’s zien niet heel vaak patiënten met anuskanker, maar bij een zorgvraag van deze patiënten kunnen zij zeker helpen. “Wij zien bijvoorbeeld patiënten die een tumor hebben die via de anus naar buiten groeit en bieden dan ondersteuning bij incontinentie of (wond)lekkage. Het verzorgen van de gevolgen van bestraling (wonden), wordt in eerste instantie gedaan door de doktersassistenten van de radiotherapie. In het geval dat de huidaandoening niet verbetert, wordt de patiënt vaak naar ons doorgestuurd”, vertelt Mathilde.
Gevolgen voor het dagelijks leven
Als er een tijdelijke stoma geplaatst moet worden in verband met de te verwachten problemen tijdens de radiotherapie, dan geeft de stomaverpleegkundige voorlichting hierover. Zo’n informatiegesprek neemt ongeveer een uur in beslag en waarbij gebruik gemaakt wordt van een powerpointpresentatie. Er wordt onder andere gesproken over het verzorgen van de stoma en wat het kan betekenen om een stoma te hebben in het dagelijks leven: de invloed op sporten, seksualiteit, het sociale leven, werk en eten.
Definitieve stoma
In geval van een recidief (als de tumor is teruggekomen) van het anuscarcinoom, kan het zijn dat er een definitieve stoma geplaatst moet worden. Ook dan krijgt de patiënt bovenstaande voorlichting, waarbij er nog dieper op de materie ingegaan wordt. De patiënt heeft dan vaak vragen die betrekking hebben op de langere termijn, omdat het een blijvend stoma is. “We willen de patiënten laten zien dat het leven niet ophoudt bij het krijgen van een stoma, hoewel we ons ook goed bewust zijn van het feit dat wij er zelf niet mee hoeven te leven.”
Incontinentie
Patiënten kunnen ook naar ons verwezen worden als er problemen zijn met incontinentie na bijvoorbeeld de radiotherapie of het opheffen van de tijdelijke stoma. Wij geven dan informatie over passend incontinentiemateriaal, anaal tampon of rectaal spoelen, waardoor sociaal isolement mogelijk voorkomen kan worden.”
Informatie op maat
Het team vindt het van belang om mee te geven aan patiënten dat kanker je overkomt en er geen sprake is van schuld. Ook wordt er goed gekeken naar wat de patiënt aan kan; sommige mensen willen veel informatie, andere juist niet. Er wordt overigens geen opvallend verschil waargenomen tussen de beleving bij mannen of vrouwen bij een stoma en hoe er mee om te gaan. Verwijzingen naar ondersteuning door een diëtist of psychosociale hulpverlening gebeurt niet vaak door de WSC-verpleegkundige, eerder door de hoofdbehandelaar. “Ik vind het een uitdaging ervoor te zorgen, dat patiënten zo tevreden mogelijk, met de juiste informatie, begeleiding en materialen, hun ‘oude’ leven weer zoveel mogelijk op kunnen pakken.”